आज आश्विन शुक्ल प्रतिपदा, अर्थात् घटस्थापना। आज नेपालीहरुको महान चाड वडा दशैंको पहिलो दिन घर-घरमा घटस्थापना गरी मनाइंदै छ। आज शक्ति स्वरूपा माता भगवतीका नाै स्वरूपमध्ये पहिलो रूवरूप शैलपुत्रीको पूजा आराधना गरिन्छ।
भगवान श्री रामचन्द्रले रावणमाथि विजय हासिल गर्ने उद्देश्यले
शक्ति-प्राप्तिका लागि शक्तिस्वरूपा महामाया भगवतीको आह्वान गर्नेहेतु घडाको
स्थापना गरी बालुवाको चौकीमा जौ छरी पूजा-आराधना गरेको विश्वासमा आज हिन्दु
धर्मावलम्बीहरु आ-आफ्नो पूजा कोठा वा दशैं-घरमा विधिपूर्वक दियो, कलश र गणेशको पूजा
गर्ने र माटाको पूर्ण घडामा गाईको गोबर राखी घाम नछिर्ने अँध्यारो कोठामा जौ वा
मकै छरेर जमरा राखी पंचरत्न चढाई शक्तिरूपा दुर्गा भवानीको आराधना गर्ने परम्परा
छ। यसरी उमारिने जमरा विजया दशमीका दिन मान्यजनहरुका हातबाट टीका ग्रहण गर्दा
लगाइन्छ।
दशैँको टीका लगाउँदा अरू फूलको सट्टा समृद्धिको प्रतीक पहेंलो जमराको प्रयोग गरिन्छ। परम्परानुसार घटस्थापनाका उपलक्ष्यमा आज काठमाडाैं हनुमानढोका दरबारमा रहेको वडादशैँ घरमा वैदिक विधिपूर्वक जमरा राखी महाकाली, महालक्ष्मी, महासरस्वतीलगायत नवदुर्गा र अन्य शक्तिपीठहरुमा नवरात्रि पूजाको शुभारम्भ हुन्छ। नवरात्रिका उपलक्ष्यमा अधिराज्यभरि विहान घर-घरमा र भगवतीका मन्दिरहरुमा चण्डी र भगवतीस्तोत्र पाठ गर्ने गरिन्छ।
वडादशैंका उपलक्ष्यमा आजैदेखि अधिराज्यभरिका शिक्षण संस्था र अदालतहरूलाई कोजाग्रत पूर्णिमाका दिनसम्ममा लागि विदा दिने चलन थियाे। तर बहुदलकाे स्थापनापछि प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद काेइरालाकाे पालामा दशैंकाे विदा काटेर सप्तमीदेखि मात्र ९ दिन विदा दिने चलन चलाइयाे भने केपी अाेली प्रधानमन्त्री भएका बेला पूर्णिमासम्म हुनेगरेकाे विदा पनि काटेर द्वादसीसम्म मात्र दिने चलन चलाइयाे।
